باغات کلنجین در مسیر بیابانی شدن

«کلنجین وطن من» در دهه های پنجاه و شصت، گذاران زندگی اهالی کلنجین بیشتر از راه دامداری، باغداری و کشاورزی بود. با شروع بحران کمبود آب از دهه 70 و مهاجرت بی رویه اهالی به شهرها، و عدم انگیزه لازم جوانان امروزی برای نگهداری از باغات، باعث شد که امروز باغات روستا به زمین های بایر تبدیل شود و جز درختانی بدون شاخ و برگ که در سه دهه پیش، زندگی چندین خانواده را تامین می کرد دیده نمی شود. از طرف دیگر نبود نظارت و کنترل از طرف مسئولین به گله های دائمی که به طرف باغ ها هجوم می برند، باعث تشدید پیش از حد این موضوع شده است. در آن ایام نزدیک به 10 گله بزرگ گوسفند در روستا وجود داشت و اوایل هر سال چوپان مخصوص هر گله انتخاب می شد و چوپان موظف بود گله را خارج از مناطق باغی و جنگلی به چرا ببرد. گله ها معمولا قبل از طلوع آفتاب تا پاسی از شب در صحرا بودند و بعضی از اوقات چوپان گله را آن قدر از روستا دور می کرد  که اهالی مجبور بودن تا رسیدن گله در کوچه جلسات دورهمی تشکیل دهند و بچه ها از این موقعیت استفاده کرده و به بازی از جمله رانندگی با طوقه دوچرغه، لاستیک و... می پرداختند. البته دوچرخه سواری هم معمول بود ولی با توجه به پست و بلندهای کوچه ها و همچنین سنگ فرش بودن برخی از کوچه ها، امکان دوچرخه سواری در روستا کم بود. اما امروزه گله ها در مناطق باغی و جنگلی به فور دیده می شود،  شاید تنبلی جوانان متاثر از روغن نباتی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات باشد!!!

در همین جا یادی کنیم از مرحوم بابا دمرچلی که از طرف مسئولین وقت روستا به عنوان دشتبان(نگهبان باغات و جنگل ها) انتخاب می شد و  از ورود گله ها و حیوانات به مناطق باغی و جنگلی جلوگیری می کرد. در همین رابطه مسئولین وقت روستا در اوایل فصل بهار قوانین مربوطه را تعیین و ابلاغ می کردند و با کسانی که تخطی از قانون را داشتند به شدت برخورد می شد.  اینجاست که مشخص می شود که نسل های پیشین به چه میزان به فکر نسل آینده بودند و برای حفظ محیط زیست اهمیت قائل می شدند.

در زمان های ناچندان دور، اکثر باغ ها دارای چیرست(اتاق پخت شیره) و قنات و استخر(گل) بودند. و برخی از این استخرها محلی برای یادگرفتن و تمرین شنا برای نوجوانان کم سن و سال بود. معمولا بعد از ظهرها به دور از چشم پدر و مادر به صورت دسته جمعی به دنبال شنا می رفتند. به همین دلیل اکثر جوانان آن دوره روستا استاد شیرجه و شنا بودند. متاسفانه در حال حاضراکثر بناها تخریب شده، قنات و استخرها هم اوضاع و احوال خوبی ندارند.

وجود درخت آن هم به صورت باغ یا جنگل در کنار شهرها و روستا همانند فیلتری می ماند  که در فصل بهار و تابستان ضمن آنکه هوای تازه را به فضای شهر و روستا ترزیق می کند، از بروز گرد و خاک جلوگیری می کند. کمبود آب در دو دهه اخیر و عدم انگیزه جوانان روستا، همچنین عدم آشنایی اهالی با شیوه های نوین باغداری، باعث شده که درختان خشک شده باغات فقط جایی برای لانه سازی کلاغ ها، آن هم از نوع آپارتمانی باشند!

اما چاره کار چیست؟ آیا دوباره باغات سرسبز کلنجین مجددا احیا خواهد شد؟ پاسخ به این سوال بستگی به تصمیمات شورای اسلامی کلنجین که در آینده نزدیک شروع بکار خواهد کرد دارد. چنانچه شورای محترم مجوز ساخت و احیای قنات و چاه های تخریب شده باغات را  در برنامه کاری خود داشته باشد و در کنار این مجوز، ساخت یا باز سازی اتاقک های باغات داده شود(با استفاده از مجوز ساخت باغ ویلا که در شهرها وجود دارد). می توان با توجه به  حضور همشهریان در روستا و سرمایه گذاری هایی که صورت می گیرد، امیدوار به احیای مجدد باغات کلنجین بود. به عنوان نمونه احیای باغ مرحوم کربلایی قوچعلی، که با حضور فرزندشان و سرمایه گذاری که انجام دادند مجددا سرسبزی به باغ برگشته و احیا شده است. البته ناگفته نماند در این مورد شاید منع قانونی وجود داشته باشد ولی با پیگیری قابل حل می باشد.